Bażyny
Bażyny Leżą 9 km na wschód od Ornety. Jest to dawny majątek ziemski i wieś, które należą do najstarszych na Warmii. Wieś jest rozciągnięta wzdłuż głównych dróg z zabudową po ich przeciwnych stronach, a środkiem przepływa Młyńska Struga, która jest dopływem rzeki Pasłęki.
Herb Bażeńskich
Jan de Beisen wojewoda Gdański (bo się jeszcze tak na ten czas zwał) i gubernator Pruski, syn Konrada, w młodszym wieku, w obozie Piotra Arragońskiego Króla, kilka lat nakładem żołd prowadził; tym czasem między pomienionym monarchą i maurami, gdy wojna zagorzała, a fortuna równym losem, raz tej, drugi raz tej partyi służyła, użaleni nad licznemi, z trupów swoich usłanemi mogiłami, obojga wojsk hetmani, wspólnym konsensem zmówili się, aby dwaj z obudwu stron wystawieni rycerze, szczególnym pojedynkiem, o wygraną zcierali się; tak, że jeżeliby Maurus antagonistę swego pokonał, Arragońsczykowie, wiecznemi czasy dannikami Maurom hodowani. Jeżeliby zaś chrześcijanin z harcu z tryumfem odszedł, żeby Maurowie Arragończykom, coroczny liczyli trybut.
Historia założenia wsi
W dokumentach z 1307 r. pojawia się już sołtys o imieniu Wineco lub Winko. Mieszkańcy podlegali bezpośrednio obu właścicielom, płacąc im czynsz roczny oraz wypełniając szarwark w majątku. Od tego momentu można rozróżniać wieś Bażyny i majątek Bażyny.
Kościół pw. św. Mikołaja Biskupa i św. Rocha w Bażynach
Kościół pw. św. Mikołaja Biskupa i św. Rocha w Bażynach
7,4 km
- pieszo: 57 min – 1 h 40 - 49 min
- rowerem: 23 min
- samochodem: 11 min
Pierwsze informacje o istnieniu parafii w Bażynach pochodzą z 1289 r. Kościół pw. św. Mikołaja i św. Rocha zbudowano w I połowie XIV w., przebudowany w 1517 r., 1611 r., 1845 r. Drewniana wieża z 1940 r. W środku ołtarz główny z 1745 r. z rzeźbami m.in. św. Rocha, Jana Nepomucena, Franciszka Ksawerego i św. Wojciecha. Ołtarze boczne z 1780 r. z obrazami św. Rocha (lewy) i Matki Boskiej Różańcowej (prawy). Ambona z XIX w. z elementami z XVII w. Dzwon z połowy XV w. Elewacje zakrystii z 1611 r. Malowidła w kruchcie z ok. 1700 r. Dwa konfesjonały barokowe ok. 1740 r. Na zewnętrznej ścianie kościoła kamienna tablica z herbem właściciela Bażyn Jakuba Bartscha (Barcza), który w 1611 r. odnowił miejscowy kościół. Z boku kościoła grób właścicielki wsi Josephine Woisky (1789 – 1863). Kościół jest połączony z pałacem tunelem podziemnym, który jest zasypany. Dzwon w kościele z XV w.
Archiwum Urzedu Miejskiego w Ornecie
Cmentarz w Bażynach
7,4 km
- pieszo: 57 min – 1 h 40 - 49 min
- rowerem: 23 min
- samochodem: 11 min
Stary cmentarz zagubiony wśród drzew i traw, ze zniszczonymi nagrobkami z końca XIX w.
Eliza Kołkowska
Pałac w Bażynach
Pałac w Bażynach
7,2 km
- pieszo: 1 h 36 - 45 min
- rowerem: 22 min
- samochodem: 10 min
Zapewne na miejscu średniowiecznego dworu, z fundamentami z XVII w. Wzniesiony w II poł. XIX w. i na początku XX w. Położony na nieznacznym wzgórzu odsuniętym od traktu. Późnobarokowy, silnie zniekształcony, z fasadą frontową zwróconą ku wschodowi. Murowany, tynkowany, piętrowy podpiwniczony; na planie prostokąta, układ wnętrz dwutraktowy, z sienią i klatką schodową na osi. Pomieszczenia kryte na parterze z sufitem z fasetą na piętrze stropami belkowymi, piwnice zasklepione kolebką z lunetami. Częściowo zachowana stolarka schodów, podług i drzwi. Elewacje gładkie główna siedmio, a boczne dwuosiowe. Dach naczółkowy z facjatką od frontu i półkolistymi lukarniami nad półszczytami.
Własność prywatna - bez możliwości zwiedzania.
Kapliczka
Murowana, słupowa z XIX w. We wnęce cynowe Arma Christi z XVIII w.