To obiekt hydrologiczny, wybudowany w miejscu przedwojennego jazu (tamy). Służyła do spiętrzenia poziomu rzeki Drwęcy Warmińskiej. Zapewniała prawdziwą pracę zespołów napędowych młyna. Powstała prawdopodobnie w XIV w. Wielokrotnie przebudowywana wraz z rozwojem techniki młynarskiej. Obecnie służy do zasilania turbin elektrowni wodnej.

ul. Młynarska

11-130 Orneta

Jan Kołkowski

Budynek mieści się na ul. Elbląskiej. Złożony z dobrze zachowanego budynku mieszkalnego ze zdobioną fasadą oraz budynku gospodarczego. W miejscu spiętrzenia wody (jazu)znajdują się betonowe umocnienia praz kanały doprowadzające wodę do napędu młyna. W latach 30-tych w młynie zastosowano nowoczesne turbiny wodne. Wytwarzały energię elektryczną do zasilania systemów produkcji mąki.

ul. Elbląska 79

11-130 Orneta

Włąsność prywatna, bez mozliwości zwiedzania.

Jan Kołkowski

Budynek po magazynie wyrobów tytoniowych firmy Grunenberg. Wybudowany prawdopodobnie w I dekadzie XX wieku. Służył do składowania wyrobów tytoniowych (cygara, papierosy), tabaki (wytwarzana w młynie tabacznym Wormditt) oraz surowca do produkcji. Wyroby tytoniowe firmy Grynberg zaopatrywały znaczną część Prus Wschodnich. Marka znana i ceniona w Niemczech. W latach 2022-2024 budynek wyremontowany. Obecnie w budynku znajduje się Dom Pomocy Społecznej, pn. Dom Opieki im. Sióstr Męczenniczek z Ornety.

ul. Browarna 17

11-130 Orneta

Budynek po gruntownym remoncie.

Obecnie w budynku mieści się Dom Opieki Osób Starszych w Ornecie.

Małgorzata Kirol

Spichrz pochodzi z końca XVIII w. Budynki służyły na potrzeby browaru. Prawdopodobnie wykorzystywane do produkcji słodu jęczmiennego.

ul. Browarna 12

11-130 Orneta

Możliwość obejrzenia jedynie z zewnątrz

Małgorzata Kirol